Tonsillektomia, czyli usuwanie migdałków wykonywane jest od bardzo dawna. Dziś medycyna pozwala  na użycie różnych technik zabiegowego usuwania migdałków podniebiennych. Najczęściej wybieraną metodą jest operacja przy pomocy tradycyjnych narzędzi chirurgicznych, takich jak skalpel, nożyczki, czy raspator. Nieodzowne jest zastosowanie znieczulenia miejscowego bądź ogólnego. Czas trwania zabiegu to od 30 do 60 minut, natomiast sama rekonwalescencja zajmuje ok. 14 dni. 

Jednak używanie ww. narzędzi już niebawem odejdzie w niepamięć. Wszystko za sprawą innowacyjnego elektrochirurgicznego urządzenia BiZact, służącego do małoinwazyjnego usuwania migdałków podniebiennych u dorosłych. Pozwala ono na nieosiągalną do tej pory precyzję . Ponadto znacząco skraca przebieg całej procedury, minimalizuje potencjalny ból, a także znacznie przyspiesza sam proces gojenia.

Zabieg usuwania migdałków metodą BiZact przeprowadzany jest przez otolaryngologa przy znieczuleniu ogólnym i trwa kilkukrotnie krócej niż w przypadku standardowej metody. Na usunięcie obu migdałków potrzeba ok. kilkunastu minut. Jest to o tyle istotne, iż krótszy czas wykonywania procedury chirurgicznej bezpośrednio przekłada się na krócej trwającą narkozę, co z kolei w znacznym stopniu zmniejsza ryzyko wystąpienia negatywnych następstw znieczulenia (np. nudności).

W trakcie trwania zabiegu przy użyciu elektronarzędzia, chirurg stopniowo oddziela migdałek od tkanek gardła oraz na bieżąco zamyka i przecina naczynia krwionośne odżywiające migdałek. Najwyższa precyzja osiągana jest dzięki wiązce promieniowania o niewielkiej średnicy, która ogranicza efekt termiczny tylko do operowanej okolicy. Po kilkunastu minutach migdałek jest już usunięty, a lekarz, jeśli zajdzie taka potrzeba, zamyka naczynia, które potencjalnie mogłyby stać się źródłem krwawienia w okresie pooperacyjnym.

Zabieg wykonany narzędziem elektrochirurgicznym pozwala pacjentowi na powrót do codziennych aktywności już po kilku dniach. Wynika to z faktu minimalnej inwazyjności i tego, że cały proces przebiega praktycznie bezkrwawo.

Nie ma również konieczności długotrwałego stosowania środków przeciwbólowych, gdyż ból odczuwany po zabiegu jest mniejszy niż w przypadku metod tradycyjnych. Ze względu na powyższe, usuwanie migdałków podniebiennych za pomocą elektronarzędzia BiZact jest obecnie najlepszą alternatywą dla standardowych, dość bolesnych metod chirurgicznych. 


KORZYŚCI: krótszy czas operacji i narkozy, minimalna utrata krwi podczas zabiegu, zmniejszone ryzyko wystąpienia krwawienia pooperacyjnego, z uwagi na minimalne ilości energii elektrycznej, mniejszy ból pooperacyjny, zmniejszenie konieczności przyjmowania środków  przeciwbólowych, szybszy czas rekonwalescencji i powrotu do codziennych aktywności.
 

Alergia jest to zmieniona, nadmiernie wyrażona, swoista odpowiedź układu immunologicznego na czynniki zewnętrzne (czyli tzw. alergeny), które w normalnych warunkach nie są dla organizmu szkodliwe. Ta nadmierna odpowiedź układu immunologicznego doprowadza do wystąpienia objawów chorobowych w mechanizmie reakcji natychmiastowej (w ciagu kilku minut), reakcji późnej (objawy po kilku godzinach) lub opóźnionej (po 24-48 godzinach).

Najczęstszym schorzeniem alergicznym w obrębie narządów głowy i szyi jest alergiczny nieżyt nosa.

Alergiczne nieżyty nosa stanowią 70% spośród nieinfekcyjnych nieżytów nosa i dotyczą 10-25% populacji. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi rozpoznawania i leczenia alergicznego nieżytu nosa w ramach programu GLORIA stworzonego przez Światową Organizację Alergii, sezonowy nieżyt nosa jest zwykle okresowy, a czas trwania objawów w tym typie jest krótszy niż miesiąc, bądź krótszy niż 4 dni w tygodniu. Natomiast przetrwały nieżyt to taki, którego objawy trwają dłużej niż miesiąc, bądź dłużej niż 4 dni w tygodniu. Alergia sezonowa jest najczęściej związana z sezonem pylenia rónych roślin (drzew, traw, chwastów…). Typową alergią całoroczną jest uczulenie na roztocza i inne alergeny “domowe”.

Objawy alergicznego nieżytu nosa:

• uczucie zatkanego nosa,
• kichanie i świąd,
• wodnisty, lejący się katar,
• upośledzenie węchu,
• czasami w fazie ostrej dochodzi do wystąpienia dolegliwości bólowych typowych dla zapalenia zatok,
• często towarzyszące zapalenie spojówek.

Nowa klasyfikacja nieżytów alergicznych oparta jest na indywidualnej ocenie dokonywanej przez pacjenta i dotyczy wpływu choroby na jakość życia.

Alergiczne nieżyty nosa dzieli na:

• łagodne z niewielką ilością objawów, które nie zaburzają aktywności w ciągu dnia i lub snu,
• umiarkowanie ciękie, kiedy objawy są uciążliwe i zaburzają aktywność w ciągu dnia i lub snu,
• ciężkie, kiedy chory wymaga leczenia dla prawidłowego funkcjonowania.

Diagnostyka
Przy diagnozowaniu chorób alergicznych w obrębie górnych dróg oddechowych wykorzystujemy wywiad chorobowy – występowanie określonych objawów chorobowych w pewnych porach roku, np. w przypadku uczulenia na trawy objawy chorobowe występują w polskim klimacie od maja do lipca.

Wykonujemy testy skórne; najczęściej wykonuje się testy naskórkowe – punktowe, następnie drapane, najrzadziej śródskórne, w przypadku alergii kontaktowej zastosowanie mają testy płatkowe.

Ważną rolę w diagnostyce pełni oznaczanie swoistych przeciwciaż IgE w surowicy (metoda stosunkowo droga, ale najczulsza) oraz próby prowokacyjne z alergenami; najczęściej wykonywana jest próba donosowa, rzadziej dooskrzelowa i dospojówkowa.

Ważnym badaniem, pomocnym przede wszystkim w monitorowaniu skuteczności leczenia, jest wykonywana cytologia błony śluzowej jam nosa. Dzięki niej można w dokładny sposób ocenić stopień nasilenia stanu zapalnego (jaki towarzyszy alergii) w jamie nosa.

Ostre zapalenie zatok diagnozowane jest na podstawie wywiadu chorobowego, oceny jam nosa i części nosowej gardła za pomocą badania rynoskopowego lub endoskopowego.

Objawy:

• niedrożność nosa
• katar/wydzielina ropna
• ból/uczucie rozpierania twarzy
• zaburzenia węchu
• podwyższona temperatura ciała

Odpowiednie leczenie farmakologiczne ostrego zapalenia zatok bez powikłań polegające na podawaniu antybiotyku, leków przeciwzapalnych, przeciwobrzękowych i mukolitycznych z płukaniem jam nosa roztworem soli jest zazwyczaj skuteczne.
Przewlekłe zapalenie zatok rozwija się u pacjentów, których ostre zapalenie zatok nie było leczone lub było leczone niewłaściwie, u których dochodziło do nawrotów stanu zapalnego na skutek istnienia nadwrażliwości błony śluzowej, alergii lub nieprawidłowości anatomicznych jam nosa.
(np. skrzywienia przegrody nosowej).

Główne objawy to:

• zaburzenia drożności nosa
• katar lub spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła
• osłabienie węchu
• bóle głowy (w okresie zaostrzeń procesu zapalnego)

Leczenie przewlekłego zapalenia zatok prowadzone jest w oparciu o wyniki badań min: bakteriologicznych wydzieliny z nosa, badań cytologicznych błony śluzowej nosa czy badań obrazowych-
(tomografia komputerowa zatok przynosowych).

W wielu przypadkach długotrwałe leczenie farmakologiczne bywa nieskuteczne ze względu na: - zaawansowane zmiany przerostowe czy zmiany   polipowate blokujące naturalne ujścia zatok

Zaostrzenie przewlekłego zapalenia zatok może prowadzić do poważnych powikłań tj. przeniesienia stanu zapalnego z zatok do wnętrza jamy czaszki czy oczodołu.

Wyróżnia się:

• ostre zapalenie zatok – jest to nagle rozpoczynająca się infekcja trwająca nie dłużej niż 4 tygodnie, która przy zastosowaniu prawidłowego leczenia nie pozostawia żadnych przetrwałych następstw,
• nawracające ostre zapalenie zatok – można je rozpoznać, jeśli występują co najmniej 4 epizody zapalenia zatok w ciągu roku, każdy z nich trwa 7-10 dni. Bez cech świadczących o przewlekłym zapaleniu zatok,
• zapalenie podostre – określa się jako trwające od 4 do 12 tygodni. Uważa się, że regeneracja błony śluzowej zatok po takim okresie choroby jest możliwa i nie dochodzi do zmian przetrwałych,
• przewlekłe zapalenie zatok – to proces, który trwa dłużej niż 12 tygodni. Zwykle jest on efektem nieprawidłowo leczonego ostrego (często nawracającego) lub podostrego zapalenia zatok,
• zaostrzenie przewlekłego zapalenia zatok – występuje wówczas, gdy stan stacjonarny, charakterystyczny dla obrazu przewlekłego zapalenia zatok, nagle ulega pogorszeniu, z zaostrzeniem objawów, gorączką, nasileniem dolegliwości bólowych. Po odpowiednim leczeniu następuje powrót do stanu wyjściowego (lecz nie do pełnego zdrowia).

Jest częstym schorzeniem. Zwykle przytrafia się osobom, które nigdy wcześniej nie miały kłopotów z chorobami uszu.

Trzy czynniki odgrywają  tu niezwykle ważną rolę:

• zmiana pH w obrębie przewodu słuchowego,
• uszkodzenie, przerwanie ciągłości nabłonka w przewodzie,
• nadmierna wilgotność w przewodzie słuchowym.

Objawy:

• ból, nasilający się przy ruchach żuchwą, podczas żucia jak również przy uciskaniu i poruszaniu małżowiną uszną,
• zaczerwienienie, obrzęk i napięcie skóry wokół przewodu słuchowego, które powodują znaczne zwężenie, a nawet całkowite zamknięcie światła przewodu,
• niewielka ilość na początku surowiczej wydzieliny, stopniowo może zmienić się nawet w obfity, ropny wyciek,
• upośledzenie słuchu, przy całkowitym zatkaniu przewodu – pełna głuchota typu przewodzeniowego.

Choroba najczęściej dotyczy samego przewodu słuchowego, ale może też obejmować całą małżowinę uszną i struktury okoliczne. Czyrakowi tylnej ściany przewodu może towarzyszyć obrzęk skóry okolicy wyrostka sutkowatego, a zapalenie przedniej ściany może przenosić się na okolicę przedmałżowinową, a nawet sięgać do okolicy podoczodołowej.

Wyróżniamy następujące postacie zapalenia:

• bakteryjne – spowodowane przez gronkowce – czyrak, czyraczność, oraz inne,
• grzybicze
• wirusowe
• odczynowe – łojotokowe
• alergiczne, wyprzeniowe

Woskowina jest wydzieliną produkowaną przez gruczoły znajdujące się w skórze przewodu słuchowego (czyli “kanału” w uchu). W normalnych ilościach pełni pożyteczną rolę, zapewniając skórze przewodu i przede wszystkim błonie bębenkowej odpowiednią wilgotność. Ma też za zadanie zbierać drobinki kurzu i brudu tak, aby nie przedostawały się do błony bębenkowej. Jej skład chemiczny zapobiega rozwojowi infekcji bakteryjnych czy grzybiczych.

Przewód słuchowy, na którego końcu znajduje się błona bębenkowa, jest kanałem o lejkowatym kształcie, który jest węższy w części wewnętrznej. Dzieli się na dwie części – bardziej zewnętrzną i wewnętrzną. Tylko w jego części zewnętrznej produkowana jest woskowina.

Woskowina zbija się w pakiety, wysycha i wydostaje się na zewnątrz ucha wraz z zanieczyszczeniami.

Podczas próby czyszczenia często zdarza się wepchnięcie woskowiny do głębszych części ucha. Dochodzi wówczas do zatkania przewodu lub ograniczenia ruchomości błony bębenkowej. Zatkanie takie jest jedną z najczęstszych przyczyn pogorszenia słuchu.

Inne możliwe przyczyny zaburzeń słuchu to:

• uszkodzenie błony bębenkowej,
• infekcja ucha środkowego,
• infekcja ucha zewnętrznego,
• uraz akustyczny,
• zapalenie trąbki słuchowej,
• nagła głuchota

Czy powinno się samodzielnie oczyszczać uszy?
Woskowina tworzy się wyłącznie w zewnętrznej części przewodu, natomiast nie pojawia się w okolicach błony bębenkowej. Zewnętrzną część ucha można czyścić przy pomocy palca owiniętego w miękki materiał (czystą bawełnianą szmatkę). Nie wolno natomiast wkładać niczego do przewodu i wewnętrznej części ucha. Głębokie czyszczenie przy pomocy patyczków jest zakazane. Oprócz możliwości zatkania ucha przemieszczoną woskowiną, możliwe jest uszkodzenie skóry przewodu, uszkodzenie błony bębenkowej, rozwój zapalenia ucha zewnętrznego, pozostawienie fragmentu przedmiotu (patyczka, wacika itd.) w przewodzie słuchowym.

Również częste oczyszczanie przewodu nie jest wskazane, ponieważ niedobór woskowiny może prowadzić do wystąpienia świądu ucha, wysychania i łuszczenia się skóry.

Jakie są objawy narastania woskowiny?

• częściowa utrata słuchu, może być postępująca lub nagła (zwykle zaczyna się podczas czyszczenia ucha, w trakcie lub po kąpieli,
• szum w uchu,
• ból ucha,
• uczucie, że ucho jest pełne lub zablokowane,
• nieprzyjemny odbiór własnego głosu

Zaburzenia drożności nosa i towarzyszące im kłopoty z oddychaniem to problem bardzo wielu osób. Jeśli niedrożność jest na tyle duża, że konieczne staje się oddychanie przez usta, dołączają się problemy z częstymi infekcjami, przewlekłymi chorobami gardła, anginami itd.

Przyczyna moze być:

• skrzywienie przegrody nosa,
• przerost małżowin nosowych,
• polipy nosa,
• przerost trzeciego migdałka,
• alergia

UPOŚLEDZENIE DROŻNOŚCI NOSA U DZIECI – ODDYCHANIE PRZEZ USTA
Śpiące dziecko powinno oddychać przez nos. Jeśli dziecko oddycha w nocy przez otwarte usta, sapie i chrapie, a tym bardziej jeśli ma bezdechy, konieczna jest konsultacja laryngologiczna! Bardzo często przyczyną niedrożności jest przerost trzeciego migdałka.

SKRZYWIENIE PRZEGRODY NOSA
Przegroda nosa jest cienką, pionowo ustawioną “blaszką”, oddzielającą jamy nosa. W przedniej części zbudowana jest z chrząstki (tzw. chrząstka przegrody nosa), w tylnej z cienkiej kości . Przegrodę i jamy nosa wyścieła błona śluzowa. Oznacza to, że cienka blaszka zbudowana z chrząstki i kości jest pokryta z obu stron błoną śluzową. Jama nosa ma kilka centymetrów głębokości. Ku tyłowi przechodzi w gardło, którym powietrze przedostaje się aż do krtani. W uproszczeniu przekrój jamy nosa może zostać zobrazowana jako trójkąt równoramienny lub trapez, który w linii pośrodkowej jest podzielony na dwie, podobnej wielkości przestrzenie. Linią pośrodkową jest właśnie przegroda nosa.

Czym jest krzywa przegroda nosa?
Po urodzeniu oraz w okresie dzieciństwa przegroda nosa jest zazwyczaj prosta. W miarę upływu czasu często przegroda ulega odchyleniu w jedną lub drugą stronę, bądź też tkanka chrzęstna lub kostna przegrody w miarę rozrastania się nie uzyskuje prostej linii. Idealnie prosta przegroda nosa jest u osób dorosłych rzadkością. Główną przyczyną skrzywienia przegrody są rozmaite urazy, także okołoporodowe.

Skrzywienie przegrody nosa jest przez większość osób nieodczuwalne. Natomiast jeśli skrzywienie jest znaczne, może spowodować pogorszenie drożności jam nosa. Oddychanie nosem, zwłaszcza w nocy jest wówczas utrudnione, konieczne staje się dodatkowe oddychanie przez otwarte usta, w nocy częściej występuje chrapanie i bezdechy. Dodatkowo, oddychanie przez usta powoduje, że każda infekcja górnych dróg oddechowych znacząco się wydłuża, ponieważ co noc gardło jest wysuszane i podrażniane. Poza tym skrzywienie przegrody nosa może być przyczyną nawracających zapaleń zatok przynosowych. Może też być przyczyną występowania krwawień z nosa.
 

Bardzo wiele osób słyszy w uszach dźwięki. Naukową nazwą tych dźwięków są “szumy uszne”. Dolegliwość ta jest powszechna, zwłaszcza u osób z upośledzonym słuchem.

Szumy uszne mogą pojawiać się nagle i zanikać, jak też mogą przybierać postać jednostajnego, ciągłego dźwięku. Szumy różnią się natężeniem, mogą przechodzić od cichych dźwięków do głośnego pisku albo brzęczenia, i mogą być słyszalne tylko w jednym, lub w obu uszach. Jeżeli niepożądane dźwięki występują z dużym nasileniem i w sposób ciągły, mogą zakłócać normalne funkcjonowanie.

Ogromna większość szumów to szumy subiektywne, czyli takie, które są odbierane tylko przez pacjenta, a nie da się ich ZAREJESTROWAĆ przy pomocy jakiejkolwiek aparatury medycznej.

Istnieje wiele teorii tłumaczących powstawanie tego typu szumów usznych, a jedną z częściej cytowanych jest teoria mówiąca, że źródłem szumu są uszkodzone komórki rzęsate w uchu wewnętrznym (czyli te komórki, które są najważniejsze w odbieraniu dźwięków z otoczenia). Najważniejszym czynnikiem uszkadzającym te komórki i jednocześnie powodującym wystąpienie szumów usznych jest narażenie na hałas. Osoby które często przebywają w hałasie są dużo bardziej narażone na wystąpienie szumów usznych  - jak i na wystąpienie niedosłuchu.

Niektóre rodzaje szumów mogą być słyszane przez ludzi. Zwane są szumami obiektywnymi, a powodują je nieprawidłowości w naczyniach krwionośnych okolic ucha wewnętrznego albo skurcze mięśniowe ucha środkowego, przejawiające się dźwiękami podobnymi do trzasków lub skrzypów.

Szumy uszne, które nazywa się subiektywnymi, a zatem te słyszalne tylko dla pacjenta, powstają z wielorakich przyczyn. Czasem przyczyny te są zupełnie błahe, jak np. zatkanie przewodu słuchowego woskowiną, zapalenie ucha środkowego lub nagromadzenie się płynu w jamie bębenkowej.

Innymi przyczynami wystąpienia szumów są alergie, niskie lub podwyższone ciśnienie krwi, guzy nerwu słuchowego, cukrzyca, schorzenia tarczycy, urazy głowy i szyi, leki, w tym przeciwzapalne, antybiotyki, środki uspokajające, aspiryna.

Dokładną przyczynę występowania szumów usznych w pacjenta powinien zdiagnozować specjalista laryngolog, który będzie również w stanie zalecić odpowiednie leczenie.

Nie istnieje jeden uniwersalny sposób leczenia szumów usznych. Lekarz poprzez ustalenie przyczyny występowania schorzenia będzie starał się usunąć tę przyczynę. Konieczne może być wykonanie wielu badań, w tym badań obrazowych, badania błędników, badań laboratoryjnych.

W wielu wypadkach trudno jest ustalić przyczynywystepowania  szumów.

Przyczyną przewlekłego zapalenia krtani jest chroniczne podrażnienie krtani wywołane przez:

• nadużywanie alkoholu,
• palenie tytoniu,
• narażenie w pracy na substancje toksyczne (gazy, opary) czy drażniące (pyły, zanieczyszczenia powietrza),
• nadużywanie głosu,
• refluks żołądkowo – przełykowy
• upośledzona drożność nosa – oddychanie w nocy przez usta,
• alergia

Objawy przewlekłego zapalenia krtani są podobne do występujących w ostrym zapaleniu. Jednak czas trwania objawów jest znacznie dłuższy i wynosi wiele tygodni czy nawet  miesięcy,  natomiast nasilenie objawów jest zazwyczaj łagodniejsze. Często zdarza się, iż pacjent nie odczuwa bólu w obrębie gardła czy krtani.

Pierwszym objawem zapalenia krtani jest chrypka.

Rodzaj i nasilenie zmian głosu zależą od stopnia podrażnienia krtani i fałdów głosowych. Mogą sprowadzać się do prawie niezauważalnej chrypki, ale mogą także powodować całkowitą niemożność normalnego mówienia.

Innymi objawami przewlekłego zapalenia krtani są:

• konieczność odchrząkiwania i wrażenie występowania przeszkody (czy ciała obcego) w krtani.
• pojawiają się też symptomy w postaci zachrypniętego lub słabego głosu, drapania, podrażnienia, wysuszenia lub bólu gardła oraz suchego kaszlu.

Migdałek gardłowy (trzeci migdał) u dziecka
W okresie jesienno-zimowym maluchy są częstymi gośćmi gabinetów laryngologicznych. Rodzice tradycyjnie boją się infekcji, zwracają szczególną uwagę na ochronę przed zimnem czy kontaktami z chorymi rówieśnikami. Jednak wizyta u laryngologa z powodu anginy lub przeziębienia to dobra okazja przeprowadzenia konsultacji w szerszym zakresie. Częstą przyczyna nawracających infekcji górnych dróg oddechowych i uszu u dzieci jest bowiem przerośnięty migdałek gardłowy, tzw. trzeci migdał.

Trzeci migdał – co to takiego?
Trzeci migdał to część układu odpornościowego. Znajduje się w gardle, za podniebieniem. Jeśli jest niewielki, jego obecność jest pozytywna. Chroni wówczas organizm dziecka przed wnikającymi do dróg oddechowych zarazkami. Jeśli jednak jest zbyt duży, może być sprawcą bardzo wielu kłopotów.

Nadmiernie przerośnięty trzeci migdał utrudnia dziecku prawidłowe oddychanie, ponieważ zaburza drożność noska i gardła. Wtedy maluch może zacząć chrapać. Łatwo podobny proces zaobserwować w trakcie zwykłego kataru, kiedy czasami na skutek zablokowanego nosa dziecko chrapie w trakcie snu.

W trakcie chrapania mogą także pojawić się tzw. bezdechy – bardzo niebezpieczne kilkusekundowe przerwy w oddychaniu.
Zablokowanie nosa powoduje także upośledzenie wentylacji uszu dziecka. Może to spowodować pogorszenie słuchu u dziecka, gromadzenie się płynu w uchu środkowym i tzw. wysiękowe zapalenie ucha środkowego czy nawracające ostre zapalenia ucha środkowego.

Możliwe negatywne skutki migdałka:

• przewlekłe, nawracające zapalenie nosa i zatok,
• niedrożność nosa – chrapanie, bezdechy, u małych dzieci problemy z jedzeniem, sapanie,
• “twarz adenoidalna” charakterystyczny obraz dziecka: otwarta buzia, przesuszone, wystające górne siekacze, przewlekle powiększone węzły chłonne na szyi, “nosowanie”, czyli mówienie przez nos,
• choroby uszu – pierwszym objawem jest zazwyczaj pogorszenie słuchu u dziecka. Dziecko głośniej słucha radia lub telewizji, gorzej reaguje na polecenia. W uchu środkowym może gromadzić się płyn i powodować upośledzenie słuchu,
• niewłaściwy rozwój szczęki, podniebienia, wadliwe ustawienie zębów, wadliwy zgryz. Dzieci z przerośniętym migdałkiem oddychają przez usta. Powoduje to wysychanie szkliwa zębów i rozwój próchnicy,
• przewlekła niedrożność dróg oddechowych może wywołać spowolnienie intelektualne, jak i opóźnić fizyczny rozwój dziecka, obniżenie poziomu inteligencji.

Co robić w takiej sytuacji?
Jeśli Twoje dziecko ma takie objawy, konieczna jest konsultacja laryngologiczna i ocena drożności górnych dróg oddechowych.

Co może dać usunięcie trzeciego migdałka?
Zabieg usunięcia trzeciego migdałka jest bardzo bezpieczny, wykonuje się go rutynowo, a powikłania należą do rzadkości. Dziecko zazwyczaj w tym samym dniu, w którym przeprowadzany jest zabieg, wraca do domu, dolegliwości bólowe są minimalne.

Prawidłowo wykonany zabieg powinien spowodować poprawę oddychania u dziecka, ustąpienie chrapania i bezdechów, zmniejszenie częstości występowania infekcji dróg oddechowych, a także infekcji uszu. Stwierdza się znaczne ograniczenie stosowania antybiotyków u dzieci po usunięciu trzeciego migdałka. Badania na dużych grupach dzieci pokazały, że w okresie po zabiegu usunięcia migdałka ogólny stan zdrowia ulega poprawie, a ilość koniecznych wizyt u lekarza zdecydowanie maleje.

Problemy z oddychaniem, ciągły katar, upośledzone rozpoznawania zapachów...., najczęściej za takie objawy odpowiedzialne są alergie lub przewlekłe zapalenia nosa i zatok przynosowych. Inną częstą przyczyną takich dolegliwości są polipy.

Polipy są to łagodne, nienowotworowe zmiany rozwijające się w nosie i zatokach. Powstają w wyniku przewlekłego stanu zapalnego w obrębie nosa i zatok, jednak przyczyna występowania samego zapalenia nie zawsze jest rozpoznawana. Najczęściej dolegliwości związane z pojawianiem się polipów dotyczą osób po 40 roku życia. Również często występują one u dzieci i młodszych dorosłych cierpiących na astmę, przewlekłe zapalenia nosa i zatok, katar sienny, mukowiscydozę. Polipy zazwyczaj stopniowo powiększają się i jeżeli osiągną znaczne rozmiary, mogą utrudniać oddychanie i osłabiać węch, wywoływać ostre bóle głowy lub chrapanie, a w wyjątkowych wypadkach masywne polipy mogą nawet spowodować deformację twarzy. Polipy mogą występować pojedynczo lub tworzyć skupiska podobne do kiści winogron. Większość polipów ma miękką, galaretowatą strukturę i szaroblady kolor. Mniejsze zmiany nie powodują dolegliwości, ale większe zazwyczaj utrudniają oddychanie, a nawet mogą prowadzić do ciągłego oddychania przez otwarte usta, zwłaszcza u dzieci.

Innymi objawami występowania polipów są:

• wydzielina z nosa,
• uciążliwe stałe uczucie zapchanego nosa,
• przewlekłe zapalenia zatok,
• utrata lub osłabienie węchu,
• ostre bóle głowy,
• chrapanie i bezdechy obturacyjne.

Chociaż zwykle postrzegamy nasz nos w kategoriach wyłącznie estetycznych, jest on organem pełniącym bardzo ważną funkcję filtrowania, ogrzewania i nawilżania powietrza, którym oddychamy, oraz przekazywania impulsów zapachowych do mózgu. Tak naprawdę bez receptorów węchu nie byłoby również możliwe odczuwanie smaku spożywanych potraw, gdyż zdolność rozpoznawania smaku zależy w dużym stopniu od zdolności węchowych.

Jamy nosa od wewnątrz są wysłane grubą warstwą błony śluzowej – jej zadaniem jest filtrowanie i oczyszczanie powietrza z drobin brudu i bakterii, które następnie “wymiatane” są z jam nosa przy pomocy malutkich włosków zwanych rzęskami. W sytuacji, gdy powietrze, którym oddychamy, jest zimne albo suche, czułe tkanki w nosie obrzękają i zwężają obszar, przez który przepływa powietrze, aby je ogrzać i nawilżyć zanim dotrze do płuc. Polipy mogą utworzyć się w obrębie błony śluzowej nosa lub w zatokach. Polipów nie można nazwać chorobą, a raczej skutkiem ubocznym częstych stanów zapalnych, które są spowodowane alergiami, infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi, grzybicami. Częste infekcje wpływają na kondycję naczyń krwionośnych w błonie śluzowej, które stają się bardziej kruche i akumulują wodę w swoich komórkach. Z biegiem czasu te wypełnione wodą tkanki mogą rozrazstać się do dużych rozmiarów, powodując upośledzenie oddychania i inne dolegliwości.

Czynniki ryzyka powstawania polipów
Najbardziej zagrożone powstawaniem polipów są dzieci cierpiące na mukowiscydozę, a także dorośli uczuleni na grzyby. W grupie ryzyka znajdują się też astmatycy cierpiący na katar sienny lub przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok.

Inne czynniki ryzyka:

• Nadwrażliwość na aspirynę: tzw. triada aspirynowa, polegająca na łącznym występowaniu alergii na aspirynę (kwas acetylosalicylowy), astmy oskrzelowej i polipów nosa. Osoby wykazujące nadwrażliwość na aspirynę są bardziej narażone na ryzyko powstawania polipów. Osoby wykazujące taką nadwrażliwość oraz cierpiące na astmę, powinny unikać aspiryny, gdyż może ona powodować nagłe, gwałtowne zaburzenia oddychania. Wiele leków, w tym dostępnych bez recepty, zawiera aspirynę, zatem należy zachować ostrożność i dokładnie czytać załączone ulotki informacyjne.
• Wiek: występowanie polipów jest bardziej prawdopodobne u osób po 40 roku życia niż u osób młodszych.
   

Najczęstsze przyczyny ograniczenia drożności nosa to:

• obrzęk zapalny lub alergiczny błony śluzowej nosa
• przerost małżowin nosowych
• skrzywienie przegrody nosa
• niewydolność zastawek nosowych
• polipy nosowe
• przewlekłe zapalenie zatok przynosowych
• guzy nosa i części nosowej gardła

W celu poszerzenia diagnostyki i ustalenia optymalnego sposobu leczenia w niektórych przypadkach wskazane jest również:

• wykonanie badania bakteriologicznego treści pobranej z zatok przynosowych
• ocena cytologiczna błony śluzowej nosa
• pobranie wycinka ze zmiany do badania histopatologicznego

Poza nieżytem alergicznym rozróżnia się inne postaci nieżytu, gdzie objawy są podobne do występujących w nieżycie alergicznym, ale inna jest przyczyna wystąpienia choroby.

W grupie innych nieżytów nosa wyróżniamy:

• nieżyt idiopatyczny (zwany kiedyś naczynioruchowym),
• NARES,
• zawodowy,
• hormonalny,
• polekowy,
• nieżyt pokarmowy, emocjonalny i zanikowy.

Nieżyt idiopatyczny dotyczy pacjentów starszych. W grupie chorych wieku dojrzałego dochodzi do nadreaktywności błony śluzowej nosa w stosunku do czynników niespecyficznych, np. zapachów drażniących, jak dym czy kurz, oraz zmian temperatur czy stresu. Wyróżniamy dwa typy nieżytów idiopatycznych: obturacyjny i sekrecyjny.

Niealergiczne nieżyty nosa z eozynofilią NARES powodują przewlekłą niedrożność nosa, często współistnieją z astmą i usposabiają do polipowatych przerostów błony śluzowej – dodatni test metacholinowy. U chorych występują ujemne testy alergologiczne. Także poziomy IgE całkowitego i specyficznych są w normie.

Zawodowe nieżyty nosa powstają w odpowiedzi na alergeny wziewne występujące w miejscu pracy.
Z kolei klasycznym przykładem nieżytu związanego z żywieniem jest wyciek z nosa po spożyciu gorących i pikantnych pokarmów.

Nieżyty hormonalne występują w ciąży, czy niedoczynności tarczycy. Nieżyt ciążowy jest fizjologiczny, odwracalny i nie wymaga leczenia farmakologicznego. W przypadku nasilenia obrzęku można stosować leki przeciwhistaminowe nowszych generacji, z wyłączeniem ciąży wczesnej, płukanie nosa roztworem fizjologicznym soli, kortykosteroidy donosowo, nie jest zalecane stosowanie pseudoefedryny, ponieważ może mieć ona wpływ na krążenie łożyskowe i płodowe.

Polekowy nieżyt nosa w swojej klasycznej postaci jest bardzo rozpowszechniony, choćby z uwagi na fakt dostępności leków alfa-adrenomimetycznych (bez recepty). Poza uszkodzeniem synapsy adrenergicznej, działanie obkurczające jest coraz krótsze i mniejsze, po długim podawaniu leków dochodzi do rozkurczu naczyń. Również dochodzi do uszkodzenia nabłonka przez środki konserwujące krople (chlorek benzalkonium). Leczenie wiąże się z odstawieniem kropli oraz zastosowaniem sterydów donosowo i leków przeciwhistaminowych.

Pierwotny zanikowy nieżyt nosa wiązano z zakażeniem bakteryjnym Klebsiella ozaenae, obecnie ten typ zakażenia występuje w Polsce rzadko, rozwija się u osób niedożywionych. Nadal nie jest znana jego przyczyna, a jedynie wiadomo już, że zakażenie bakteryjne jest wtórne. Stosowane w tym przypadku leczenie objawowe polega na intensywnym nawilżaniu jam nosa i częstej oraz skutecznej jego toalecie.

Jest minimalnie inwazyjną, przeznosową metodą operacji zatok, mającą na celu przywrócenie prawidłowych stosunków anatomicznych jam nosa, poprawę drenażu zatok oraz stworzenie warunków do ich naturalnego wygojenia. Zabieg endoskopowy, ze względu na bardzo niewielki uraz śródoperacyjny, u większości pacjentów przeprowadzany może być w trybie hospitalizacji jednodniowej. Podczas endoskopowej operacji zatok FESS możliwe jest też usuwanie polipów czy innych zmian, zlokalizowanych w obrębie nosa.
W naszym szpitalu stosujemy małoinwazyjne techniki operacyjne metodą endoskopową. Dzięki temu czas operacji jest skrócony do minimum. Nasze zabiegi cechuje zmniejszone ryzyko powikłań, a pacjent zazwyczaj tego samego dnia może opuścić szpital.

Operacja endoskopowa zatok FESS rozpoczyna się od przygotowania pacjenta. Preferuje się przeprowadzenie procedury w znieczuleniu ogólnym. Wszelkie narzędzia, które są używane podczas operacji, wprowadzane są poprzez nozdrza pacjenta. Dotyczy to zarówno zaopatrzenia chirurgicznego, jak i aparatury, obrazującej wnętrze zatok (która przesyła sygnał do monitora, znajdującego się przy stole operacyjnym). Po dokładnym uwidocznieniu i ocenie obszaru, poddawanego zabiegowi FESS, możliwe jest określenie zakresu operacji. 

Dokładny przebieg operacji FESS zależny jest od problemu, który występuje u chorego. Jeżeli jest nim obecność polipów w jamie nosowej, procedura skupiać się będzie na ich usunięciu. W przypadku nawracających zapaleń zatok podejmowane będą działania, których wdrożenie zmniejszy tendencję to występowania tego problemu. W takiej sytuacji laryngolog może udrożnić oraz poszerzyć ujścia zatok, co pozwoli na znacznie sprawniejsze przepływy powstającej w nich wydzieliny. Oprócz tego podczas zabiegu FESS, wykonywanego z powodu istnienia powyższego problemu, przeprowadzana może być resekcja wyrostków haczykowatych (tworów, zaliczanych do komórek sitowych). W razie potrzeby zatoki są dokładnie oczyszczane, a nadmiar zmienionej zapalnie błony śluzowej jest z nich usuwany. Opisywany zabieg zajmuje około półtorej do dwóch godzin.
 

Z uwagi na swoje umiejscowienie migdałki narażone są na oddziaływanie drobnoustrojów chorobotwórczych wnikających do dróg oddechowych i drogi pokarmowej. Uważa się, iż migdałki stanowią część systemu immunologicznego człowieka, a poprzez kontakt z bakteriami i wirusami przenikającymi do organizmu pozwalają na wykształcenie naturalnych przeciwciał. Proces ten dotyczy głównie wczesnego etapu rozwoju człowieka, w życiu dorosłym migdałki nie odgrywają już tak znaczącej roli. Z uwagi na częsty kontakt migdałków z patogenami, może dochodzić do wystąpienia stanu zapalnego w tkance migdałków. Najczęściej występującymi przyczynami schorzeń migdałków są nawracające infekcje górnych dróg oddechowych. Zwykle przyczyną choroby są paciorkowce beta-hemolizujące, rzadziej gronkowce, dwoinka zapalenia płuc, flora mieszana.

Typowe objawy anginy:

• powiększenie migdałków, ich zaczerwienienie,
• biały lub żółty nalot na migdałkach,
• trudności z mówieniem wywołane opuchlizną,
• ból gardła,
• trudności i bolesność przy przełykaniu,
• powiększone węzły chłonne szyi,
• szczękościsk,
• objawy ogólne: uczucie rozbicia, osłabienie, bóle mięśniowo-stawowe, często wysoka gorączka.

Podstawowymi metodami stosowanymi w diagnozowaniu chorób migdałków są:

• wywiad lekarski, 
• wykonanie tzw. posiewów z gardła,
• badanie ogólne lekarskie,
• badania krwi

Posiewy z gardła wykonywane są w celu zdiagnozowania niektórych rodzajów chorób, zwłaszcza infekcji wywołanych przez paciorkowce.

Badania krwi pomocne są w wykrywaniu choroby zwanej mononukleozą. Jest to choroba wywołana przez wirusa EBV. Klinicznie często jest nie do odróżnienia od anginy bakteryjnej, a jej leczenie w sposób typowy dla leczenia anginy bakteryjnej, czyli podawaniem antybiotyku, nie przynosi skutku. Dodatkowo może skończyć się uogólnionym uczuleniem na antybiotyk.

Leczenie ostrych stanów zapalnych migdałków podniebiennych, zwłaszcza wywołanych przez paciorkowce, polega na kuracji antybiotykowej. W niektórych przypadkach zalecane jest usunięcie operacyjne migdałków, tzw. tonsillectomia.

Zawroty głowy oraz zaburzenia równowagi są częstą dolegliwością, z którą pacjenci zgłaszają się na co dzień do lekarza pierwszego kontaktu, często zaczynając w ten sposób ciężką i długą wędrówkę po różnych specjalistach. Najczęściej kierowani są w dalszej kolejności do neurologa, laryngologa czy też okulisty. Wyniki badań obrazowych tj. tomografii komputerowej, a nawet rezonansu magnetycznego głowy w większości przypadków nie są w stanie wyjaśnić przyczyny choroby, a tym bardziej przyczynić się do leczenia pacjentów z zaburzeniami równowagi.

Czym są zawroty głowy?
Zawroty głowy są subiektywnymi odczuciami pacjenta, które w spoczynku imitują ruch wirowania, zapadania się, niestabilności, chwiania, kołysania. Często występują bez konkretnej przyczyny lub też mogą być wywołane zmianą pozycji ciała. Nierzadko towarzyszą im inne objawy takie jak zaburzenia widzenia, szumy uszne, uczucie pełności w uchu, niedosłuch, bóle głowy czy też objawy wegetatywne czyli nudności, wymioty itp.

Skąd biorą się zawroty głowy?
Funkcjonujący prawidłowo układ równowagi zależy od prawidłowej czynności i współdziałania narządu przedsionkowego, narządu wzroku, receptorów czucia głębokiego oraz ośrodkowego układu nerwowego. Odpowiada on za utrzymanie prawidłowej postawy ciała w spoczynku i w ruchu a także za stabilizację obrazu. Kiedy w wyżej wymienionych składowych układu równowagi pojawia się uszkodzenie, pacjent odczuwa objawy jakimi są zawroty głowy. Ze względu na lokalizację występowania patologii zawroty głowy dzielimy na obwodowe i ośrodkowe.

Zaburzenia obwodowe związane są głównie z uszkodzeniem błędnika oraz jego chorobami.
W zaburzeniach ośrodkowych uszkodzenie lokalizuje się w ośrodkowym układzie nerwowym.

Jakie są przyczyny zaistniałych uszkodzeń?
W zależności od lokalizacji uszkodzenia, w ośrodkowym układzie nerwowym mogą to być: pourazowe uszkodzenia mózgu, zapalenie mózgu i opon mózgowo- rdzeniowych, guzy móżdżku i pnia mózgu, padaczka, udar niedokrwienny móżdżku, przemijający atak niedokrwienny mózgu i inne choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego, stwardnienie rozsiane, migrena przedsionkowa, zawroty głowy pochodzenia szyjnego, zespół podkradania tętnicy podobojczykowej.

Etiologia obwodowa: choroby zapalne ucha wewnętrznego, choroba meniere'a, położeniowe zawroty głowy, uraz mechaniczny ucha wewnętrznego, nowotwory ucha wewnętrznego, uszkodzenia nerwu przedsionkowo -ślimakowego, zaburzenia naczyniowe ucha wewnętrznego.

Diagnostyka zawrotów głowy
Najważniejszym w ustaleniu odpowiedniego rozpoznania jest dokładne przeprowadzenie wywiadu oraz badania przedmiotowego pacjenta. W dokładnym poznaniu problemu, pomocnym są kwestionariusze wypełniane przez pacjentów przed wizytą odnośnie zaistniałych objawów. Badanie otoneurologiczne, oprócz stałych elementów badania laryngologicznego z dokładną oceną otoskopową uszu, prób stroikowych oraz badaniu słuchu opiera się także na ocenie oczopląsu samoistnego w specjalistycznych videogoglach, zarówno w testach statycznych jak i dynamicznych. Badanie otoneurologiczne jest badaniem nieinwazyjnym, bezbolesnym. Mogącym przejściowo powodować bezpośrednio po badaniu nasilenie zawrotów głowy. Przed badaniem pacjent nie wymaga specjalnego przygotowania.
Pogłębiając diagnostykę o wysokospecjalistyczne badania otoneurologiczne, wykonuje się badanie videonystagmograficzne z uwzględnieniem testów okulomotorycznych, prób obrotowych, prób położeniowych tj. manewru Dix- Hallpike'a, próby kalorycznej. Powyższe badania są badaniami dodatkowymi mającymi na celu potwierdzenie rozpoznania oraz obiektywizację zaistniałych zaburzeń układu równowagi.

Leczenie i rehabilitacja zawrotów głowy
Skuteczne leczenie zawrotów głowy jest ściśle związane z przyczyną ich występowania. Pacjenci w ostrej fazie zawrotów głowy mogą wspomagać się lekami tj. betahistyną. Przewlekłe zaburzenia równowagi z reguły wymagają leczenia rehabilitacyjnego.

Leczenie rehabilitacyjne opiera się głównie na rehabilitacji ruchowej (habituacji) mającej zredukować uczucie zawrotów głowy i niestabilność lub też leczeniu położeniowych zawrotów głowy odpowiednimi manewrami repozycyjnymi.

Manewry repozycyjne polegają na odpowiedniej zmianie położenia ciała pacjenta, które mają za zadanie przemieszczenie otolitów w kanałach półkolistych błędnika w miejsce ich pierwotnego występowania. Czasem zdarza się, że wykonanie pojedyńczego manewru nie jest wystarczające, wtedy zaleca się wykonywanie pacjentowi odpowiednich ćwiczeń.