Choroba Mortona
Spotykane inne nazwy: nerwiak Mortona, neuralgia Mortona, nerwiak międzypalcowy.
Jest to choroba objawiająca się dolegliwościami bólowymi ze strony nerwu podeszwowego wspólnego palców.
Nazwa „nerwiak” jest myląca oznacza ona bowiem niezłośliwy nowotwór nerwu obwodowego pod postacią niewielkiego czerwono-brunatnego guzka. W przypadku choroby Mortona prawdziwy nerwiak nerwu podeszwowego wspólnego palców występuje niezwykle rzadko, najczęściej mamy do czynienia z podrażnieniem nerwu. W efekcie tego nieraz dochodzi w obrębie nerwu do zmian zapalnych lub zwyrodnieniowych. Tak więc nazwa nerwiak nie jest poprawna lecz mocno zadomowiła się w umysłach zarówno pacjentów jak i ortopedów.
Nerw podeszwowy wspólny palców
Czym jest nerw podeszwowy wspólny palców? Nerw piszczelowy jest jednym z trzech głównych pni nerwowych w obrębie podudzia. Poniżej kostki przyśrodkowej dzieli się na nerw podeszwowy przyśrodkowy i nerw podeszwowy boczny. Nerw podeszwowy przyśrodkowy dzieli się na nerw właściwy przyśrodkowy unerwiający przyśrodkową część palucha oraz na nerwy podeszwowe wspólne palców idące do przestrzeni międzypalcowej pierwszej do trzeciej. Następnie dzielą się one na nerwy podeszwowe właściwe palców unerwiające czuciowo podeszwową stronę palców. Nerw podeszwowy boczny oddaje nerw podeszwowy wspólny palców do czwartej przestrzeni międzypalcowej oraz nerw właściwy boczny unerwiający boczną część palca V.
Objawy Neuralgii Mortona
Choroba Mortona prawie zawsze dotyczy II i III przestrzeni międzypalcowej tj. pomiędzy palcem II i III oraz palcem III i IV. Neuralgia Mortona występuje częściej u kobiet, na ogół po 50 roku życia. Objawem neuralgii Mortona jest ból zlokalizowany po podeszwowej stronie przestrzeni międzypalcowej, na ogół na wysokości głów kości śródstopia (okolica podstawy palców). Ból ten często ma charakter palący, piekący. Często promieniuje on do palców, rzadziej w kierunku stawu skokowego. Ból ten najczęściej pojawia się przy chodzeniu, maleje lub znika po odpoczynku. Zwykle występuje podczas noszenia butów z wąskim noskiem.
Przyczyny choroby nie są do końca jasne i nie zawsze udaje się je ustalić. Jedną z najczęstszych jest uraz tej okolicy. Inną przyczyną może być chodzenie na wysokich obcasach. W takim obuwiu palce ustawiają się w zgięciu grzbietowym, co powoduje pociąganie nerwu. Czasami początek choroby jest związany z innymi zmianami w tej okolicy np. z występowaniem ganglionu (guzka wypełnionego galaretowatą treścią, często mającego kontakt ze stawem) uciskającego nerw.
Rozpoznanie Choroby Mortona
Rozpoznanie choroby opiera się przede wszystkim na dokładnym zbadaniu stopy. Pomocny jest test Muldera polegający na poprzecznym ściśnięciu stopy, co wywołuje ból. Wbrew utartym opiniom badanie rezonansu magnetycznego (MRI) lub USG rzadko pomaga w postawieniu diagnozy.
Leczenie neuralgii Mortona na początku jest nieoperacyjne – stosuje się leki przeciwzapalne, rehabilitację, zmianę obuwia na miękkie, obszerne, na płaskim obcasie. Można zastosować miejscowe wstrzyknięcie sterydu (tzw. blokada). W przypadku braku poprawy stosuje się chirurgiczne wycięcie nerwu. Testowane są również inne metody leczenia np. trwałe uszkodzenie nerwu poprzez podanie miejscowe pod kontrolą USG roztworu alkoholu.